Podobno umiejętność krytycznego myślenia to kompetencja, która w dzisiejszych czasach powinna stanowić „must have” każdej osoby wykonującej pracę umysłową. Czy słusznie? Czym w ogóle jest „krytyczne myślenie”? Jakie są jego benefity? Czy da się nad nim pracować?
W temacie „krytycznego myślenia” zadaliśmy kilka pytań naszemu ekspertowi – trenerowi Kamilowi Zielińskiemu.
Definicji oczywiście jest wiele. Ogólnie rzecz ujmując, to myślenie, które ma doprowadzić nas do podejmowania możliwie najlepszych i najbardziej „rozsądnych” decyzji. Jak pisze Diane Helpern, jest to całość procesów umysłowych, których używamy do skutecznego rozwiązywania problemów, podejmowania decyzji oraz uczenia się nowych rzeczy.
Nie. Chociaż lubimy myśleć, że jesteśmy. Nawet sami siebie (swój gatunek) nazwaliśmy tak, aby wskazywał, że to rozum u nas przoduje: Homo Sapiens – Człowiek Rozumny.
W rzeczywistości dużo częściej podejmujemy decyzje emocjonalnie, nawykowo i bezrefleksyjnie. To z uwagi na nasz leniwy poznawczo mózg, który wszędzie szuka okazji, by pójść na skróty.
Narzędzia krytycznego myślenia pomagają to zmienić, a my dzięki nim możemy podejmować dużo lepsze decyzje, oparte na racjonalnym podejściu. Nauka krytycznego myślenia to często uczenie się korzystania z tzw. umysłowego systemu drugiego, czyli tej części nas, która opiera się o rozsądek, racjonalizm i prawdopodobieństwo.
Krytyczne myślenie bazuje, w szczególności, na umiejętności analizowania, oceniania i interpretowania informacji. A tych, w obecnych czasach, jest wokół nas mnóstwo. Dlatego rola i znaczenie „krytycznego myślenia” zyskuje na znaczeniu. Jeśli zatem ktoś potrafi: sprawnie poruszać się w dzisiejszym gąszczu informacyjnym, zadawać odpowiednie pytania aby uzyskać wartościowe know-how, weryfikować jakość dostępnych informacji i na tej podstawie rekomendować rozwiązania, nie powinien mieć raczej kłopotów ze znalezieniem pracy.
Myśląc krytycznie, lepiej rozumiemy ludzi i otaczający nas świat. Skuteczniej rozwiązujemy problemy, podchodząc do nich systemowo i szukając całościowych rozwiązań. Dostrzegamy również więcej zależności oraz związków przyczynowo-skutkowych. Dzięki myśleniu krytycznemu potrafimy lepiej oceniać znaczenie i przydatność odbieranych informacji. Ponadto, lepiej argumentujemy, skuteczniej bronimy swojego stanowiska i uczymy się skuteczniej. Co również istotne w pracy – myśląc krytycznie mamy świadomość własnych ograniczeń, które mogą wpływać na postrzeganie świata, relacji, procesów i problemów.
Zdecydowanie nie. Wspominał już o nim Sokrates i to właśnie od niego wzięła się tzw. metoda Sokratyczna.
U podstaw metody leżą pytania sokratyczne, których zadaniem jest optymalne dochodzenie do prawdy. Stawianie, a następnie odpowiadanie na te pytania prowadzi do nauki, odkrywania pomysłów, docierania do przyczyn źródłowych i tzw. „istoty rzeczy”.
Sokrates wyróżnił 6 rodzajów takich pytań:
Zdecydowanie i obowiązkowo! w toku standardowej edukacji, mało kto uczy się̨ myśleć́. Wciąż̇ więcej jest regułek i schematów, niż̇ skupienia się̨ na kompetencjach związanych z myśleniem... A szkoda. Wszak jakość́ naszego życia zależy bardzo często od jakości naszego myślenia. Według Carnegie Institute of Technology, aż 85% sukcesów zawodowych współczesnego człowieka zależy od jego umiejętności miękkich, w tym właśnie od krytycznego myślenia. Ponadto, żyjemy w świecie zalanym bodźcami, które w większości niestety okazują się ściemą, fejkiem lub celową dezinformacją. Warto nauczyć się odpowiednio reagować i oddzielać prawdę od fałszu.
Realizujemy szkolenia dotyczące krytycznego myślenia dla firm i wdrażamy tą kompetencję u ich pracowników. Co ciekawe, dość często, szkolenie to staje się elementem szerszego programu rozwojowego, uzupełnionego np. o budowanie odporności psychicznej czy zarządzanie stresem.
Jeśli zatem chcesz aby pracownicy Twojej firmy umiejętnie reagowali na faknewsy, otrzymali narzędzie wspierające proces filtrowania informacji i podejmowania decyzji, potrafili radzić sobie z dezinformacją czy manipulacją np. ze strony klientów, skorzystaj z bezpłatnej konsultacji i porozmawiajmy szerzej o Twoich potrzebach.
Dziękujemy za rozmowę.
Image by storyset on Freepik
Enterprise Advisors Polska Sp. z o. o. realizuje projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich pt. „Wdrożenie w przedsiębiorstwie Enterprise Advisors Polska Sp. z o. o. innowacji procesowej poprzez wykorzystanie technologii cyfrowych w celu stworzenia szkoleniowej platformy e-learningowej”. Wdrożenie przedmiotowej innowacji jest niezbędne w celu funkcjonowania oraz wzmocnienia odporności przedsiębiorstwa w warunkach epidemii chorób zakaźnych u ludzi, w szczególności pandemii COVID-19 lub kolejnych podobnych kryzysów wywołanych stanem epidemii. Projekt finansowany jest w ramach reakcji Unii na pandemię COVID-19 (REACT-EU). Dofinansowanie projektu z UE: 255 000 zł.
